Van afvalstoffen naar circulaire economie

Ankie Peters is beleidsmedewerker afval en circulaire economie. Binnen de Omgevingsdienst Regio Nijmegen is zij de enige beleidsmedewerker op dit thema en zelfs binnen alle Nederlandse omgevingsdiensten is zij één van de weinigen in deze functie. “Hadden wij ook maar een Ankie!” hoort ze regelmatig van collega’s in het land.

Afvalstoffen en grondstoffen, daar draait het werk van Ankie om. “Dan gaat het niet om afval van consumenten, maar om bedrijfsafvalstoffen. De vergunningverlening daarvan en het toezicht daarop wordt uitgevoerd door de omgevingsdiensten.” Er is de laatste jaren een verandering gaande. “Van afvalstoffen naar circulaire economie,” vertelt Ankie, die al meer dan dertig jaar in dit vakgebied werkt: eerst vanuit een adviesbureau en daarna bij de provincie en de ODRN.

Wat is een circulaire economie?
In een circulaire economie bestaat geen afval en worden grondstoffen en reststromen steeds opnieuw gebruikt. Je kunt afval voorkomen, recyclen of gebruiken als grondstof voor nieuwe producten. Maar ook het zo lang mogelijk gebruiken van producten valt onder de circulaire economie (CE). Wilt u hier meer over lezen? Bekijk dan onze kennispagina over circulaire economie. 

Vragen uit de praktijk
Ankie is in dienst bij de ODRN, maar werkt voor alle zeven omgevingsdiensten in Gelderland. Ze denkt mee met collega’s van deze diensten over afval- & CE-vraagstukken en geeft advies. Vergunningverleners, juristen en toezichthouders stellen haar bijvoorbeeld vragen als ‘Hoe moeten we de wet- en regelgeving interpreteren?’ en ‘Hoe passen we die toe?’ Ankie vormt een soort brug tussen het beleid en de uitvoering, vertelt ze. “Collega’s binnen de omgevingsdiensten moeten landelijke en soms ook Europese wet- en regelgeving toepassen. Ze hebben te maken met uiteenlopende vraagstukken die spelen bij bedrijven.”

Ankie is goed op de hoogte van de landelijke en Europese wetten en regels. “En ik kan over vragen uit de praktijk overleggen met collega’s bij de landelijke omgevingsdiensten, provincie, bij het Ministerie van Infrastructuur & Waterstaat en bij Rijkswaterstaat.” Het is belangrijk om te proberen overal op dezelfde manier uitvoeren te geven aan de regels en wetten, aldus Ankie: “Op die manier hebben bedrijven op elke plek in Nederland met dezelfde regels te maken.”

Graag meedenken
Ankie loopt er warm voor om haar kennis en ervaring zoveel mogelijk te delen. “Ik wil mijn kennis niet voor mezelf houden. Ik denk graag mee! Binnen de provincie, landelijk of Europees. Dat maakt me niet uit. Dat is tegelijk ook een valkuil. Ik word bestookt aan alle kanten. ‘Ik heb gehoord dat jij…’.” Ze wordt gevraagd voor veel werk-, klankbord- en adviesgroepen. Ook denkt ze mee bij het maken van nieuw beleid. Wat Ankie ook doet, is nieuwe landelijk en Europees beleid en wet- en regelgeving inzichtelijk maken voor haar collega’s.

Training voor collega’s
Haar droom is dat er in elke provincie een ‘Ankie’ komt. “Zodat je met elkaar kan sparren. Daarom moeten we nu gaan opleiden en mensen meenemen in dit vakgebied. Ik wil het met een gerust hart kunnen overdragen als ik over een aantal jaren stop. Dat ik nu de één van de weinigen ben binnen de omgevingsdiensten, vind ik weleens benauwend.”

Een mooie stap die ze heeft kunnen zetten, is het opzetten van een training circulaire economie voor haar collega’s: 42 vergunningverleners en toezichthouders. “Die gaat binnenkort van start. Mooi dat we meer mensen kunnen opleiden en toerusten met tools. Het gaat er niet om dat ze alle vragen kunnen beantwoorden, maar wel dat ze weten waar ze de antwoorden kunnen vinden en naar wie ze kunnen doorverwijzen.”

Goede voorbeelden
‘Bruggen bouwen’ zit in Ankies dna. Ze vertelt over enkele initiatieven waar ze mee bezig is. “Gemeenten zijn vaak enthousiast over de circulaire economie en duurzame initiatieven, maar er wordt weleens vergeten dat er een lange wettelijke procedure van vergunningverlening bij hoort. Hoe later wij betrokken zijn, hoe langer het lijkt te duren. Er is nu in de gemeente Nijmegen een loket opgericht. Bedrijven kunnen in een vroeg stadium een gesprek aanvragen. Dat kan veel tijdwinst opleveren! Verder heb ik nu regelmatig overleg met een contactpersoon bij de gemeente om door te nemen wat er speelt bij bedrijven die circulair willen ondernemen. Mag een meubelmaker bijvoorbeeld afvalhout van de DAR gebruiken? Wat moet er dan worden geregeld? Zulke vragen bespreken we dan. Deze werkwijze willen we bij andere opdrachtgevers ook gaan oppakken.”

Ook Ankies idee om regionale bijeenkomsten met de gemeenten te houden over de circulaire economie gaat werkelijkheid worden. “De provincie Gelderland heeft veel ambities op dit gebied, net als gemeenten. Ze zijn allebei opdrachtgevers van ons. In de bijeenkomsten kunnen we goede voorbeelden laten zien. En kan iedereen van elkaar leren. Tijdens de bijeenkomsten, maar ook later. Laten we een Gelders netwerk bouwen om ook voor de toekomst deze kennis met elkaar te delen!”